Duszności – czy to zawsze astma?

Masz problemy ze złapaniem oddechu? Doświadczasz odczucia braku powietrza? A może masz uczucie ciężkości w klatce piersiowej? To klasyczne objawy duszności. Są one jednym z typowych symptomów astmy oskrzelowej. Ale czy ich występowanie zawsze świadczy o tym, że zmagasz się właśnie z tą chorobą? O czym jeszcze mogą świadczyć i kiedy należy się zgłosić do lekarza? Wyjaśniamy.

Problemy z oddychaniem, takie jak świszczący oddech, kaszel, uczucie ciężkości w klatce piersiowej oraz problemy ze złapaniem oddechu, to objawy, które pojawiają się w trakcie napadów astmy oskrzelowej. Jest to przewlekła choroba układu oddechowego, związana z nieprzerwanie trwającym stanem zapalnym oskrzeli i nadwrażliwością tego organu. Astma to obecnie jedna z najczęstszych chorób cywilizacyjnych – zmaga się z nią ponad 339 mln osób na całym świecie, tak dzieci, jak i osób dorosłych, a liczba pacjentów wzrasta z roku na rok. Dlatego, kiedy pojawią się duszności, diagnostyka jest bardzo często prowadzona w kierunku wykluczenia lub potwierdzenia tego schorzenia. Warto jednak wiedzieć, że astma nie jest jedyną przyczyną, dla której pojawiają się problemy ze złapaniem oddechu.

Co może być przyczyną powstawania duszności?

Duszności i pokrewne problemy z oddychaniem mogą mieć wiele źródeł. Oto najbardziej typowe schorzenia, wśród których symptomów są kłopoty ze złapaniem oddechu.

• POChP

Przewlekła obturbacyjna choroba płuc (POChP) to choroba, której objawy są w dużej mierze zbliżone do tych związanych z astmą oskrzelową. Mimo to choroby mają odmienne podłoże. POChP jest związane ze zwężeniem drobnych oskrzeli i rozedmą płuc, natomiast astma – ze zwężeniem większych oskrzeli. POChP jest też najczęściej odpowiedzią na inne czynniki. O ile w przypadku astmy są to najczęściej alergeny, o tyle przy drugiej chorobie czynnikiem indukującym ataki duszności zazwyczaj jest dym papierosowy i podobne zanieczyszczenia.

Przy POChP objawy mają bardziej stały charakter niż przy astmie – jej ataki są napadowe. Inaczej przebiega też leczenie obu schorzeń – przy astmie podstawą kontroli jest stałe przyjmowanie wziewnych glikokortykosteroidów o działaniu przeciwzapalnym, przy POChP podstawą są leki rozszerzające oskrzela.

• Refluks

To choroba przewlekła, w wyniku której kwasy żołądkowe cofają się do przełyku. Chociaż jej objawy są związane głównie z układem pokarmowym, mogą także wywoływać reakcję ze strony dróg oddechowych. W wyniku refluksu może pojawić się np. uczucie bólu w klatce piersiowej, ciężkości, a także napadowe duszności i kaszel. Jeśli towarzyszą im cofanie się treści pokarmowych, problemy z przełykaniem, niestrawność czy wrażenie zalegania czegoś w przełyku – lekarz zapewne poprowadzi diagnostykę właśnie w stronę refluksu.

Należy jednak pamiętać, że jeśli objawy związane z dusznościami pojawiają się przy refluksie z dużą częstotliwością i towarzyszą im świszczący oddech czy kaszel – należy poinformować o tym podczas wizyty u lekarza.

Warto wspomnieć o częstym współwystępowaniu obu chorób.

• Niewydolność serca

Niewydolność serca pojawia się wówczas, kiedy serce nie pompuje krwi z siłą wystarczającą do dostarczenia odpowiedniej ilości tlenu do każdej komórki w organizmie. Jedną z konsekwencji takiego stanu mogą być duszności – zwłaszcza, gdy pojawiają się w pozycji leżącej lub przy wysiłku fizycznym.

Innym objawem wskazującym na problemy kardiologiczne jest np. puchnięcie kończyn.

Duszności mogą towarzyszyć również innym problemom z układem krążenia, np. wadom zastawki dwudzielnej, chorobie wieńcowej czy miażdżycowemu zwłóknieniu mięśnia serca.

• Stany zapalne dróg oddechowych

Duszności mogą się pojawiać również przy infekcjach wirusowych lub bakteryjnych górnych i dolnych dróg oddechowych – często towarzyszą zapaleniom oskrzeli lub płuc.

Czy duszności mogą wskazywać na COVID-19?

W dobie pandemii koronawirusa wiele osób zastanawia się, czy objawy, których doświadczają ze strony układu oddechowego, mogą świadczyć o tym, że zachorowali na COVID-19. Duszności mogą być jednym z objawów infekcji koronawirusem, jednak nie zawsze. Jak to ocenić? Przede wszystkim trzeba pamiętać, że:

• duszności związane z astmą mają charakter napadowy – pojawiają się w odpowiedzi na konkretny bodziec, np. alergen podrażniający oskrzela. W przypadku COVID-19 duszności mają charakter nawracający i stały,
• infekcji koronawirusem najczęściej towarzyszy gorączka, natomiast duszności związaną z astmą – nie,
• objawy duszności wywołanej astmą ustąpią po podaniu leków krótkotrwale rozszerzających płuca, a te związane z COVID-19 – nie.

Należy również pamiętać, że wśród typowych objawów towarzyszących infekcji koronawirusem są:

• gorączka,
• kaszel,
• zmęczenie.

Jeśli występują one ciągle i narastają, należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem w celu ustalenia dalszego postępowania.

Reasumując, duszności to objaw, który może świadczyć o różnorodnych problemach zdrowotnych. Jeśli ich doświadczasz, umów się na wizytę u lekarza rodzinnego, który zaleci odpowiednie badania, aby zdiagnozować ich przyczynę i wdrożyć odpowiednie leczenie. Pamiętaj: nawet jeśli to astma, regularne przyjmowanie leków i stosowanie się do zaleceń lekarza pozwoli Ci kontrolować tę przewlekłą chorobę i żyć bez stresu.

Materiał wewnętrzny Chiesi
Konsultacja merytoryczna Dr n.med. Małgorzata Pietrusińska